Prediking van T. J. de Ruiter ter gelegenheid
van de huwelijksinzegening op Vrijdag, 3 augustus 2001
in de Elim Pinkstergemeente te Hilversum
“Zo blijven dan: Geloof, hoop en
liefde, deze drie, maar de meeste van deze is de liefde.“
1 Corinthiërs 13:13
Inleiding
In deze woordverkondiging richt me uiteraard in het bijzonder tot het bruidspaar, maar over jullie hoofden heen ook tot u allen, die hier aanwezig zijt. Bovendien ook tot u, die mogelijk deze boodschap op een cassettebandje, video beluistert of op internet leest.
Toen ik bad voor deze woordverkondiging kwam dit Bijbelvers met kracht tot mij. Het werd me ingegeven dat ik speciaal dit woord aan jullie als onderwijzing, bemoediging en inspiratie voor jullie gezamenlijke levensweg moest meegeven: “Zo blijven dan: Geloof, hoop en liefde, deze drie, maar de meeste van deze is de liefde.“ Voor zover ik me herinneren kan heb ik in de veertig jaar van mijn bediening als prediker nog nooit over dit prachtige vers gesproken. Dit is dus een primeur voor jullie. Ik zal in deze korte woordverkondiging de volgorde van de behandeling omdraaien. Eerst gaat het over hoop, dan over geloof en tenslotte over de liefde. Bij de liefde sta ik langer stil.
1. Hoop
‘Hoop’ en het werkwoord ‘hopen,’ zijn begrippen die in de volksmond sterk afgezwakt zijn en soms ver verwijderd staan van de correcte betekenissen.
Hoop - in de Bijbelse betekenis - is het hebben van een sterke verwachting, die gegrond is op het karakter en de reputatie van God. Men heeft een goede reden om van Hem hulp, bijstand, uitredding of uitzicht op een goede ontwikkeling verwachten.
Het vasthouden aan- en het koesteren van een positieve hoop, bijvoorbeeld als patiënt op genezing, maakt in de mens psychische krachten vrij, die genezing bevorderen. Dit is door veel artsen geconstateerd. Iemand, die hoopvol blijft, heeft een grotere kans gezond te worden dan iemand, die geen hoop meer heeft. De ultieme hoop, die de Bijbel biedt is dat zelfs na het sterven er een eeuwig, zalig leven is en daarom geeft deze hoop geestelijke kracht bij het sterven. Terwijl jullie, Gerard en Anita, aan het begin staat van je huwelijksleven, mogen- en zullen jullie hopen op een voorspoedig leven, onder God’s zegen. Wij hopen dit ook voor jullie.
2. Geloof
Geloof - in de Bijbelse betekenis - is het bezitten van een zekerheid
omtrent iets, dat door Goddelijk openbaring is gegeven, een geestelijke-
en/of toekomstige werkelijkheid, maar die in het heden nog onzichtbaar
is; Hebreeën 13:1, “Het geloof nu is de zekerheid der dingen, die
men hoopt, en het bewijs der dingen, die men niet ziet.”
Of, zoals de Willibrordvertaling het weergeeft uit het Grieks: “En
wat is het geloof? Het geloof is een vaste grond van wat wij hopen, het
overtuigt ons van de werkelijkheid van onzichtbare dingen.”
Geloof wordt door spotters wel eens gewoon de kracht van suggestie genoemd. Maar het geloof, dat gefundeerd is op de Bijbel heeft een concrete grond en dat is het Woord van God zelf. Het Woord van God is openbaring, waarin de werkelijkheid van onzichtbare dingen is vastgelegd.
Ik weet dat jullie, Anita en Gerard, je geloof fundeert op het woord van God. Het is de vastheid voor je ziel, die je vooral in levensstormen en beproevingen niet kan ontberen. Laat dit geloof het fundament-, de inspiratiebron- en de kracht van jullie huwelijksleven blijven.
3. Liefde
De oude Grieken onderscheidden drie niveaus van liefde: Eros, philea en agapè. Ik zal kort bij de drie niveau’s van liefde stilstaan.
De erosliefde. Eros was - zo zegt het oude Griekse verhaal - de god van de liefde, de knaap - zoon van Aphrodite en Area - met pijl en boog, die harten raakte met zijn liefdespijl. Deze ‘erosliefde’ functioneert op het zintuiglijk-psychisch niveau. Daarom is erosliefde de zinnelijke liefde - wij vinden dit woord terug in de moderne begrippen ‘erotiek’ en ‘erotisch.’ Erotiek is een spontane, hoogst geïdealiseerde, aantrekkingskracht tussen mensen, waarbij men verlangt naar een wederzijdse intimiteit met de ander. Die zinnelijke aantrekkingskracht is een scheppingsgegeven. Het is die niet goed begrepen kracht, die een man en een vrouw tot lichamelijke eenheid brengt. Die kracht heeft haar plaats in het leven, maar zij mag niet gaan overheersen. De oude Grieken kenden het gevaar van de erosliefde, dat het een grote, gevaarlijke drijfkracht kan worden in het leven en niet meer onder controle is te houden. Eros was soms zelfs een gevaar voor de grote god Zeus en kreeg soms demonische kracht. Wij zien dit voor onze ogen gebeuren in dit postchristelijke tijdperk in de westelijke beschaving. Erosliefde vervult alles; de meeste popliedjes gaan over die liefde, het overheerst het denken van veel jonge mensen en het wordt gebruikt in de handel - kijk maar naar de reclamespotjes. De erosliefde heeft een gevaarlijke kracht gekregen en is een directe vijand van de ware godsvrucht geworden.
Als het gaat om de erotiek tussen een man en een vrouw, dan is de drijfveer
in de ander zijn ideale ‘wederhelft’ te vinden, de aanvulling op zichzelf.
De sexualiteit speelt hierin een rol, maar is niet het alles en enige van
de liefde.
Dat vinden van de ‘wederhelft’ gaat terug tot in het paradijs. Van
Adam, de eerste mens, wordt in Genesis 2:20 gezegd, dat “hij zelf geen
hulp vond, die bij hem paste.” Zij, die in de evolutie van de soorten geloven,
moeten er goede nota van nemen, dat dus zelfs het mooiste orang-oetang,
gorilla, of mensaapvrouwtje hem niet kon bekoren. Adam miste een gelijkwaardige,
een aanvulling op zichzelf. Hij miste zijn ‘wederhelft.’ God gaf hem de
vrouw. Bij jullie is het zo dat na een zoektocht, jullie in elkaar de ‘wederhelft’
hebt gevonden, die bij een ieder van jullie past. Zo, beste Gerard en Anita,
voelen jullie het beiden aan, ik heb dit begrepen uit de gesprekken met
jullie en uit de wijze, waarop jullie met elkaar omgaan. Hoe een man en
een vrouw elkaar vinden is dikwijls een interessant verhaal. Gerard en
Anita hebben hun eigen verhaal - maar dat moeten jullie uit hun eigen mond
horen. Tessa en ik hebben ons eigen verhaal, van een uitgestelde reis,
van inzepen met sneeuw en wandelend door de besneeuwde straten van een
dorpje in Zuid-Wales. Elke keer als ik er aan denk, wordt mijn hart verwarmd.
Wat een combinatie: Vriestemperatuur, koude sneeuw, maar een heel warm
hart.
Dan is er in het Grieks het begrip ‘philia’ en het werkwoord ‘phileô.’ Dit is liefde, die het best omschreven kan worden als ‘genegenheid.’ Ook in het Nieuwe Testament wordt dit woord gebruikt met een zeer positieve betekenis. Van dit woord stamt af het begrip ‘philanthropia.’ Wij vinden dit woord terug in ons ‘filantropisch.’ Een filantropisch mens is iemand, die voor menslievende doelstellingen veel geeft. Filantropia is dan ook de gewone liefde voor mensen, die beweegt tot daadwerkelijke hulp. Gods liefde voor de mens wordt met philanthropia omschreven in Titus 3:4. In het huwelijk speelt deze liefde ook een belangrijke rol, maar omdat deze liefde niet erotisch is en niet sexueel gericht, kan zij tussen alle mensen functioneren.
Tenslotte wil ik wijzen op het Griekse begrip ‘agapè.’ De meeste Christenen zullen dit woord ongetwijfeld herkennen. Het is een liefde, die ook aanzet tot menslievende daden, maar er is een element van zelfwegcijfering en zelfopoffering aanwezig. De eerste Christenen hebben dit Griekse begrip gekozen als kernwoord voor de liefde van God en van de ware Christelijke naastenliefde. Toen Paulus in 1 Corinthe 13 over de liefde ging schrijven koos hij dit begrip ‘agapè.’
Deze liefde heeft de hoogste ethische kwaliteit. De mens, die de ander zo liefheeft, is bereid zichzelf weg te cijferen in het verlangen naar intimiteit met de ander en zoekt niet zijn eigen verzadiging, genot en bevrediging, maar die van de ander. Het wonderlijke is dat als men zich zo kan verliezen in zuivere liefde, men juist ook zelf de hoogste zielevreugde en voldoening vindt.
Het is niemand anders dan Jezus Christus, die ons deze liefde in haar zuiverste, volledigste en hoogste vervulling heeft gemanifesteerd. Johannes 13:1, zegt: “Hij heeft de zijnen, die Hij in de wereld liefhad, liefgehad tot het einde. Dit betekent vanuit het Grieks - het woord is ‘telos,’ ‘liefgehad ten volle.’ Hij had de mens zo lief, dat Hij zich daarvoor volledig ontledigde. Liefde is in haar ethisch hoogste en edelste vorm blijvende, volkomen zelfcommunicatie naar de ander.
Slot
Tenslotte sta ik stil bij: “Zo blijven dan.....” Er staat eigenlijk in het Grieks: "Maar nu, in deze tijd, blijven..." Er is sprake van een contrast met het voorgaande. Alles is nu nog onvolmaakt, en we kennen nog onvolkomen. Daarom zullen we in dit leven hoopvol dienen te blijven, zelfs in de donkerste tijden, zelfs in de langste nacht, zelfs als het einde nadert. Blijf hopen op God. Blijf hopen op de volkomenheid, de voltooiing, die God zal brengen.
We kunnen het ook niet zonder geloof kunnen stellen. De diepste realiteit van de werkelijkheid is onzichtbaar, onbegrijpelijk. Daarom zal er altijd geloof beoefend dienen te worden. Iedereen beoefent geloof, ook de ongelovigen. Als je zegt dat er na de dood niets is, is dat een geloof, want we kunnen het niet met ons verstand op wetenschappelijke wijze bevestigen.
Het mooiste in dit leven zal echter niet zonder de zelfopofferende liefde bereikt kunnen worden. Daarom zal de agapè-liefde van blijvende, allesomvattende betekenis zijn. Die liefde is het grootste, want God zelf is liefde. Die liefde bracht Jezus tot zijn daad van opoffering aan het kruis en opende de weg tot God’s Vaderhart
Beste Gerard en Anita. Het is als de agapè-liefde tussen jullie zo optimaal mogelijk functioneert, dat jullie in elkaar de hoogste vreugde en verzadiging vindt. En, als in jullie beider hart deze liefde naar God en de medemensen, die op jullie levensweg geplaatst zullen worden, functioneert, dan zullen jullie, in intieme gemeenschap met de Heer, de hoogste, geestelijke vreugde en verzadiging vinden.
Dan wordt het in jullie ervaring telkens waar, wat dat prachtige liedje zegt: “U verzadigt mij, met Uw liefde Heer. U vervult mij met Uw Geest.’ Amen.
Een vraag? E-mail... Pastor T. J. de Ruiter