een prediking van pastor T. J. de Ruiter, 20 maart 2008
“Ik kom spoedig, en heb het loon bij me om iedereen te belonen naar zijn daden.“
Openbaring 22:12
Inleiding
Als we de geschiedenis van voorspellingen van de wederkomst bestuderen zien we al snel dat het woordje 'spoedig' gebruikt is om gelovigen te manipuleren. Soms werd hen gezegd alles te verkopen omdat de Heer toch spoedig zou komen. In sommige gevallen werd er zelfs een datum genoemd. Dergelijke voorspellingen kwamen reeds in de vroegchristelijke periode en de Middeleeuwen voor. Sommigen wisten met uitgebreide berekeningen op basis van bijbelse gegevens tot concrete voorspellingen te komen.
Het ergst is dat een aantal van zulke ijverige rekenaars en profeten goddelijk gezag aan hun bevindingen en conclusies toekende. Dan klinkt het in woord en geschrift: “De Heer heeft mij geopenbaard.” Of “De Heer heeft mij in een visioen gezegd dat Hij op (vul maar een datum in) terugkomt.” Het bleef daar niet bij want dan volgde er dikwijls ook nog het dreigen met straf of verdoemenis als men dat ‘woord van de Heer’ niet geloofde.
Een spoedige terugkeer?
Het is onmiskenbaar in het Nieuwe Testament te zien dat de eerste generatie christenen een spoedige terugkeer verwachtte, nog tijdens het leven. Die eerste christenen maakten zich grote zorgen om medegelovigen die overleden waren (1 Tessalonicenzen 4:13-18). Zij worstelden met de vraag: "Wat zou er met hen gebeuren als de Heer terugkeerde?" Er waren gelovigen die in het licht van de verwachte spoedige terugkeer van de Heer besloten om niet meer te werken, maar zich alleen met geestelijke zaken bezig te houden in voorbereiding op de wederkomst. In de tweede brief aan de Tessalonicenzen waarschuwt Paulus met apostolisch gezag tegen deze fanatieke, ongebalanceerde houding. Hij schrijft in 2 Tessalonicenzen 2:1,2,3: “Broeders en zusters, over de komst van onze Heer Jezus Christus en het tijdstip waarop we met hem worden verenigd, zeggen we u: "verlies niet meteen uw verstand en raak niet in paniek wanneer een profetie, een uitspraak of een brief die door ons zou zijn geschreven, het voorstelt alsof die de dag van de Heer op het punt staat aan te breken. Laat u door niemand misleiden, op geen enkele manier."
Om de gelovigen tot bezinning en rust te brengen m.b.t. de wederkomst wees Paulus op bepaalde processen die eerst moesten plaatsvinden. Zo moet o.a. de mens van de wetteloosheid zich eerst openbaren die in de tempel gaat zitten en zich zal voordoen als God zelf (2 Tessalonicenzen 2:3-5). Wij kunnen uit het onderwijs van Paulus leren dat predikers, profeten en leraars het wel goed kunnen bedoelen als zij verkondigen dat Jezus spoedig komen zal, maar zij dienen er dan tevens op toe te zien dat deze verwachting niet ontspoort en bij mensen ongezonde paniek of een fanatieke stemming en ongeregeld gedrag opwekt.
We moeten dus letten op de ontwikkelingen in de wereld en in de maatschappij en die te toetsen. We moeten ook gewoon blijven werken en onze plichten doen (2 Tessalonicenzen 3:11,12). Ik moet hier denken aan wat Luther eens zei: “Al wist ik dat de Heer morgen zou terugkomen, dan plant ik vandaag nog een boompje.” Goed gezegd, Luther. Als de Heer terugkeert wil Hij geen gelovigen aantreffen die passief op hem zitten te wachten, maar dienstknechten die bezig zijn. Bezig waarmee? Met verstandig te leven, een voorbeeld zijn voor anderen en die ook zijn grote opdracht uitvoeren: het evangelie verkondigen en als een waardig getuige leven.
Voorspellingen over de wederkomst
Ik geef nu een beknopt overzicht van een aantal belangrijke voorspellingen die soms wel honderdduizenden gelovigen zeer veel schade hebben berokkend.
William Miller: De Heer komt terug
Het was 21 maart 1843. Er heerste die dag bij veel mensen in Amerika grote opwinding. Na 'grondige' studie had William Miller, een boer en lid van een Baptistenkerk verklaard dat de Heer op die dag zou terugkeren. Hij was het overal gaan verkondigen. Er waren op die datum dan ook duizenden die de Heer elk ogenblik op de wolken verwachtten. Velen hadden witte gewaden gekocht en waren op het dak van hun huis gaan zitten om op de Heer te wachten. Sommigen hadden al hun goederen verkocht en hun zaken gesloten of hun huizen verkocht of zelfs vernield. Toen de dag voorbij was gegaan was de verwarring groot. Er kwamen gevallen van krankzinnigheid voor en er werden enkele zelfmoorden gepleegd.
William Miller ging alles nog eens narekenen en kwam tot de conclusie dat hij een klein foutje had gemaakt. Hij was een jaar te vroeg geweest. De Heer zou een jaar later komen, op dezelfde datum, 21 maart. Een jaar later opnieuw dezelfde opwinding, velen maakten zich gereed voor de komst van de Heer. Maar ook deze dag ging voorbij zonder dat er iets gebeurde. Er werd nog eens nagerekend en opnieuw werd er een datum vastgesteld: 22 oktober 1844. Maar ook deze dag ging voorbij zonder dat de Heer verscheen.
Miller was eerlijk genoeg om zijn fout te belijden en er geen andere vertolking aan te geven. Hij beleed: "Ik belijd mijn dwaling en erken mijn teleurstelling, nochtans geloof ik dat de dag des Heren nabij is, bij de deur, en ik vermaan u, broeders en zusters: Wees waakzaam en laat die dag u niet bij verrassing nemen."
William Miller had echter grote invloed gehad. Vijfentwintig jaar had hij gepredikt dat de Heer op de hierboven genoemde datum zou terugkeren. Theologen en voorgangers van diverse denominaties waren in zijn boodschap gaan geloven. Mede uit deze zeer ongelukkige datumbepaling groeide de beweging die nu als het Zevende Dags Adventisme bekend staat. De dag na de grote teleurstelling wandelde een zekere Hiram Edson met een vriend in een korenveld en overdacht Daniël 8:14 met hem. Het vers zegt: "Dan zal het heiligdom gereinigd worden." Hiram ontving daar - zo beweerde hij - het visioen dat dit gebeuren niet op de aarde had plaatsgevonden, maar in de hemel. Christus was een hemels heiligdom binnen gegaan. Deze vertolking is een fundamenteel onderdeel van de leer van het Zevende Dags Adventisme over het oordeel. Het Zevende Dags Adventisme beweert nooit aan het vaststellen van data te hebben gedaan en erkennen de fouten van William Miller. Maar in plaats van die hele ongelukkig zaak van datumbepaling te vergeten heeft ze er een andere interpretatie aan gegeven: Christus kwam wèl in 1844, maar het was een verandering van plaats en bediening in de hemel.
De Jehovah's Getuigen: Jezus zou terugkomen in 1914
Ook de Jehovah’s Getuigen hebben over de wederkomst van Christus voorspelling na voorspelling gedaan. Vandaag spreken zij liever niet meer over deze niet uitgekomen voorspellingen.
De meest dramatische voorspelling over de wederkomst van Christus was dat hij in 1914 zou terugkomen, maar toen brak juist in plaats van het Vrederijk de Eerste Wereldoorlog uit. Toen Christus niet terugkwam gaven zij een zeer vreemde verklaring: Christus was als onzichtbaar geestespersoon teruggekeerd. Dit was het begin van de periode van oordeel en inspectie van zijn door de geest verwekte volgelingen. Toen werden ook de dode gelovigen opgewekt met geesteslichamen uit hun graven. Deze 'opgewekte' gelovigen zijn nu bij Hem in de geestelijke tempel. Er is nu nog slechts een klein overblijfsel van de 144.000 op aarde."
Sinds deze voorspellingen over de wederkomst
van
Jezus Christus, zijn er meerdere door hen in de vorige eeuw gemaakt.
Geen
enkele voorspelling is uitgekomen!
De voorspellingen van Edgar Whisenant
In 1987 publiceerde Edgar Whisenant, een bijbelvorser in de V.S., zijn boek: "88 Redenen waarom de opname van gelovigen in 1988 zal plaatsvinden.. Het boek verkocht zeer goed. Toen de Heer niet terug kwam publiceerde hij een tweede boek: "89 Redenen waarom de opname van gelovigen in 1989 plaats zal vinden". Zijn tweede boek werd helemaal niet goed verkocht. Het was beter geweest als Whisenant maar gewoon raket deskundige bij de Nasa was gebleven en zich niet met datumbepaling van de wederkomst had bemoeid.
Diverse recentere voorspellingen en verklaringen
Volgens een evangelische beweging in Korea 'Mission for the coming Days' zou Jezus om middernacht van 28 oktober 1992 (Koreaanse tijd) terugkeren en de gemeente worden opgenomen.
Herinnert u zich nog de opwinding in de hele wereld over een spoedige wederkomst van Jezus, kort voor, op, of kort na het jaar 2000. Nu circuleren er profetieën gebaseerd op berekeningen dat Jezus terugkeert in 2017-2018.
In de Pensacola opwekkingsdiensten in Florida in de tweede helft van de negentiger jaren van de vorige eeuw gaven trillende jonge mensen vanaf het podium in een soort trance door dat de Heer spoedig komen zou.
We hebben in Nederland de profeet van Geene gehad die op grond van berekeningen de wederkomst van Jezus en de opname voorspelde.
Dominee Bottenbley van de Vrije Baptistengemeente in Drachten gelooft met hart en ziel dat Jezus binnen dertig jaar terugkeert en dat geloof steekt hij niet onder stoelen of banken.
Tot slot van dit gedeelte van deze preek wil ik duidelijk verklaren dat een profetische uiting waarin gesteld wordt dat de Heer spoedig terugkeert zonder het noemen van een datum of een afgebakende periode niet per se vals is. De geschiedenis toont echter duidelijk aan - laat hier geen misverstand over bestaan - dat alle profetieën of verklaringen waarin een datum of een afgebakende periode werd gesteld misleidend en vals zijn gebleken.
Ik stel de vraag hoe spoedig we 'spoedig'
moeten
opvatten. In het gewone gebruik heeft het de betekenis van een korte
periode
(enkele dagen, weken of maanden). Maar als we 2 Petrus 3:9 opslaan
lezen
we dat één dag voor de Heer als duizend jaar zijn en
duizend
jaar als één dag. In het licht van dit geheel andere
tijdsbesef
zouden we dus kunnen stellen dat de Heer pas twee dagen geleden is
opgevaren.
Over de vertaling van het Griekse woord 'tachu' (spoedig)
Ik heb me verdiept in de betekenis van het in Openbaring 22:12 gebruikte Griekse woord 'tachu' dat behalve de bekende betekenis van 'spoedig,' ook ‘spoedig, nadat’ of ‘zonder vertraging’ of 'volgens plan' zou kunnen betekenen. Dan zou het hier in de tekst dus ook zo kunnen worden vertaald: ‘Ik kom volgens plan,' aangevuld met: ' en zonder vertraging.' Zo vertaald kan het woord niet meer tot fanatieke en misleidende verwachtingen aanleiding geven. Maar dan stel ik wel de vraag welk plan hier dan bedoeld zou zijn. Het antwoord wordt door de Schrift zelf gegeven: Het plan van de hemelse Vader. Jezus zei in Handelingen 1:7 dat alleen de Vader het tijdstip weet waarop alles hersteld zal worden. Dat herstel zal bewerkt worden als Jezus Christus terugkeert (Handelingen 3:19-21). De Vader in de hemel heeft het grote Masterplan en kent de datum waarop Hij alles tot de voleinding en vervulling zal brengen. In het licht hiervan is de vertaling van Openbaring met, "Zie, ik kom volgens plan en zonder vertraging," heel goed te verdedigen en zo zal deze tekst ook geen aanleiding zijn tot allerlei voorspellingen en ongegronde verwachtingen.
Conclusies
Ik trek enkele conclusies met betrekking tot de wederkomst.
1. Niemand weet het tijdstip van de wederkomst
dan alleen de
Vader.
2. Verspil geen tijd en energie aan het berekenen
of voorspellen
van de wederkomst. Misleid
jezelf en anderen niet.
3. Let op de tekenen die mogelijk wijzen op een
snel naderende
wederkomst.
4. Blijf bezig met normaal werk en met het werk
van de Heer.
5. Blijf nuchter, blijf waakzaam en beoordeel
alles.
Slot
Tot slot vestig ik de aandacht erop dat in de tekst ook gesproken wordt van een beloning naar onze daden. De oudere vertalingen gebruiken het werkwoord 'vergelden,' maar de NBV gebruikt het vriendelijker werkwoord 'belonen.' Het gaat hier niet over het gered worden door goede werken maar over de beloning voor onze trouw en inzet voor de Heer. U herinnert zich vast wel dat de Heer reeds in enkele gelijkenissen sprak over zijn waardering voor hen die zich inzetten voor Hem, veel voor Hem over hadden en met de hun gegeven talenten op een verantwoorde wijze voor Hem werkten.
Als u thans beseft dat u zich niet op een waardige en verantwoordelijke wijze als christen hebt gedragen, bekeer u dan en ga een leven leiden dat de Heer waardig is en Hem verheerlijkt. Ga leven voor Hem en blijf Hem, arbeidend voor Hem, verwachten. Amen.
Een vraag? E-mail... Pastor T. J. de Ruiter