Ervaringsaspecten van de doop in de Heilige Geest
T. J. de Ruiter
Inleiding
We leven in de tijd waarin ervaring en vooral de mate van de emotionele geladenheid en dynamiek die erbij wordt beleefd, van groot belang wordt geacht. Ook de doop en vervulling met de Heilige Geest worden in Pinksterkringen dikwijls aan hand van de ervaren emoties op haar waarde beoordeeld.
Toen de discipelen wachtten op de vervulling van de belofte van Jezus dat zij de Geest met kracht zouden ontvangen - zie Lucas 24:49 en Handelingen 1:8 - wisten zij niet wat hen precies te wachten stond. Zij wachtten dus niet op een bepaald soort ervaring. Nu hebben velen op grond van de verslagen in het boek Handelingen een bepaald verwachtingspatroon; een bijna niet te voorkomen reactie. Als we de tastbare, waarneembare ervaringsfeiten die in Handelingen werden opgeschreven op een rijtje zetten zien we: tongen als van vuur op een ieder, spreken in nieuwe tongen - talen die voor de spreker zelf onbekend zijn, profeteren, grote extatische vreugde - zijn die lui soms dronken vroegen velen zich af - en een grote moed en wijsheid om Jezus te verkondigen in een vijandige sfeer.
Ervaringsaspecten
Er zijn inmiddels veel gelovigen geïnterviewd over wat zij ervoeren tijdens de Doop met de Heilige Geest. De antwoorden zijn sterk uiteenlopend. Ik noem er enkele: de nuchtere ervaring zonder emoties; een 'hemelse,' extatische ervaring; een bijzondere emotionele ervaring, waarbij men - modern uitgedrukt - 'uit z'n bol ging; een bijzondere, onweerstaanbare drang om in de eigen taal de HEER te loven en te prijzen; de onweerstaanbare drang zich te uiten in onbekende klanken die uit het binnenste spontaan opwelden. Charles Finney, de krachtige evangelist, had een ervaring die hij beschreef als het ontvangen van 'liquid love,' - vloeibare liefde. Noem ik nog ervaringen met meer lichamelijke sensaties, zoals het gevoel van tintelingen, soms wel als 'speldenprikken' aangeduid of een krachtig inwendig gevoel van warmte, al dan niet vergezeld van onbeheersbare spiertrekkingen. Al deze ervaringen zouden aanwezig kunnen zijn geweest bij de doop met de Geest in Handelingen 2, want niet voor niets werd door omstanders gezegd dat de discipelen dronken waren.
Het belang van bijzondere ervaringsverschijnselen moet zeker niet gebagatelliseerd worden, zij hebben wel degelijk een belangrijke functie. Daarom wordt er wel eens gezegd: "Ik weet dat het waar is, want ik heb het zelf ervaren."
Ook W.W. en R. P. Menzies, beklemtonen in hun boek 'Geest en Kracht, de theologie van de Pinksterbeweging,' uitgegeven door Sjofar en de VPE., 2005, dat de nadruk die in de Pinksterbeweging op de ervaring van de Doop met de Heilige Geest wordt gelegd zeker niet verkeerd is, mede gelet op de zegeningen die in de gehele wereld het gevolg ervan zijn.
Geen 'bewijs' maar 'herkenning' van de doop met de Heilige Geest
Inderdaad is er sinds het ontstaan van de Pinksterbeweging aan het begin van de vorige eeuw veel nadruk gelegd op het spreken in nieuwe tongen als bewijs van het ontvangen hebben van de Doop met de Heilige Geest. Sommige pinksterkerkgenootschappen waaronder de wereldwijde 'Assemblies of God' hebben in hun geloofsbelijdenis vastgelegd dat het spreken in nieuwe tongen de 'initial evidence of the baptism in the Holy Spirit,' is - het eerste bewijs van de doop in de Heilige Geest. Andere kerkgenootschappen waaronder ook de VPE stellen dat het spreken in nieuwe tongen één van de kenmerken van de Doop met de Heilige Geest is. In de geloofsbelijdenis van de VPE staat in artikel 11: "De doop, ontvangen door geloof, wordt herkend door het spreken in nieuwe tongen, zoals de Geest deze geeft uit te spreken en ook door het functioneren van andere geestesgaven in de levens van gelovigen."
De leer dat men in tongen moet spreken om te kunnen stellen dat men met de Geest gedoopt is heeft echter twee schadelijke neveneffecten gekregen:
a. een krampachtig zoeken naar het spreken in
nieuwe tongen en
b. het manipuleren van gelovigen opdat zij in
nieuwe tongen gaan spreken.
Pastoraal Advies
Tot slot van dit deel van onze studie over de Heilige Geest geef ik een pastoraal advies aan allen die verlangen en zoeken naar de doop in de Heilige Geest.
Als men verlangt naar de doop met de Heilige Geest moet men niet zoeken naar een bepaalde ervaring en naar bovennatuurlijke manifestaties. Zelfs moet men zich niet concentreren op het spreken in nieuwe tongen. Het moet een christen niet te doen zijn om een min of meer extatische ervaring maar om toegerust te worden voor de taak die Jezus heeft opgedragen: zie Matteüs 28:19 en Handelingen 1:8. Als geestvervuld christen mag echter men wel streven naar bepaalde gaven van de Geest; zie 1 Korintiërs 14:1.
In een vorige studie heb ik vastgesteld dat de eerste apostelen ongetwijfeld bekeerde, wedergeboren gelovigen waren voordat zij op het Pinksterfeest in Jeruzalem met de Heilige Geest werden gedoopt; lees o.a. Matteüs 16:16,17; Johannes 17:6-8 en Handelingen hoofdstuk 1 en 2. In deze studie maak ik uit de diverse verslagen in het boek Handelingen enkele belangrijke gevolgtrekkingen; hierbij wil ik zoveel mogelijk de invloed van kerkelijke leerstelsels vermijden.
Reageren? E-mail...Pastor T. J. de Ruiter
Site 'Inspiratie & Proclamatie' sinds 1 juli 2010 / update 26 juli 2010 / Pastor T. J. de Ruiter / The Netherlands